W 2012 roku z funduszy Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego odrestaurowano kilkanaście nagrobków na cmentarzach na Rossie i Antokolskim w Wilnie, Łyczakowskim we Lwowie. Odnowiono też epitafium rycerzy poległych pod Chocimiem, znajdujące się w kościele w Nowogródku.
"Ten rok jest kolejnym, w którym, we współpracy z ukraińskimi konserwatorami trwają prace restauratorskie na cmentarzu Łyczakowskim. Odnawiane są nagrobki mieszkańców Lwowa: Polaków, Ukraińców, Ormian, Austriaków" - powiedziała PAP Dorota Janiszewska - Jakubiak, zastępca dyrektora departamentu dziedzictwa kulturowego MKiDN.
Od 2008 roku odrestaurowano m.in. nagrobki historyka Karola Szajnochy, prawnika Juliusza Makarewicza, malarza Artura Grottgera, abpa Izaaka Mikołaja Isakowicza, metropolity obrządku ormiańskiego, Omelijana Ohonowśkiego, ukraińskiego filologa i historyka literatury, Antona Schimsera, założyciela dynastii lwowskich rzeźbiarzy.
W 2012 roku na cmentarzu Łyczakowskim poddano renowacji m.in. nagrobek Mieczysława Potockiego, powstańca 1863 roku, organizatora służby konserwatorskiej w Galicji oraz Iłariona Swiencickoho, historyka sztuki, założyciela Muzeum Sztuki Ukraińskiej we Lwowie.
Na prośbę Towarzystwa Tradycji Akademickiej ministerstwo przeznaczyło pieniądze na odnowienie nagrobka księdza Zygmunta Lewickiego na wileńskim cmentarzu Antokolskim zwanym Słonecznym. Prace wykonał zespół konserwatorów pod kierunkiem dr Janusza Smazy z warszawskiej ASP. Nagrobek był już w złym stanie, epitafium ze słowami "Długoletni wychowawca i przyjaciel wileńskiej młodzieży" było niemal nieczytelne. Ksiądz Zygmunt Lewicki (1877-1933), absolwent Politechniki Ryskiej, był w latach 1914-1925 profesorem historii Kościoła w wileńskim seminarium duchownym, następnie prefektem w żeńskim seminarium im. Królowej Jadwigi w Wilnie. Współorganizował harcerstwo w Wilnie, prowadził działalność charytatywną.
Na cmentarzu Antokolskim, tzw. wojskowym, odnowiono nagrobek profesora Marian Zdziechowskiego (1861-1938), wybitnego, historyka idei, rektora Uniwersytetu Stefana Batorego oraz kierownika katedry literatur europejskich.
W kościele farnym w Nowogródku na Białorusi zostało odrestaurowane epitafium ufundowane przez Jana Rudominę Dusiackiego, upamiętniające poległego w bitwie pod Chocimiem w 1621 roku brata oraz jego ośmiu towarzyszy. Elementem epitafium jest płaskorzeźba przedstawiająca klęczących rycerzy bez głów, z rękoma złożonymi do modlitwy. W Horodnikach na Białorusi poddano konserwacji nagrobek Jędrzeja Śniadeckiego, profesora uniwersytetu wileńskiego, lekarza i chemika.
Jak poinformowała Dorota Janiszewska-Jakubiak z MKiDN kontynuowane są, finansowane przez ministerstwo, prace inwentaryzacyjne na cmentarzach na Ukrainie (m.in. w Jaworowie i Krakowcu oraz na cmentarzu Łyczakowskim), cmentarzu św. Michała w Rydze oraz w rejonie Dyneburga (Daugavpilis). (PAP)
tst/ ls/
